Detalji predmeta

• Stanje Polovno

USPOREDNI ŽIVOTOPISI 1 - 3 - Plutarh

USPOREDNI ŽIVOTOPISI 1 - 3 - Plutarh
Izdavač: AUGUST CESAREC Zagreb
Godina izdanja: 1988.
Povez: tvrd povez sa zaštitnim omotom
Pismo: latinica
Stanje: vrlo dobro ,sadržaje je čist ,bez šaranja ili podvlačenja


TAGS:
Antička književnost
Antička istorija
Usporedni životopisi (originalno Vitae parallelae) je delo starogrčkog pisca Plutarha, koje je napisano u 1. veku nove ere. Ova knjiga je zbirka biografija parova znamenitih Grka i Rimljana, koje Plutarh upoređuje kako bi istakao njihove vrline, mane i sličnosti.
Sadrži 46 biografskih parova, gde su u svakom paru jedan Grk i jedan Rimljanin. Plutarhova svrha nije bila samo da pruži istorijske podatke, već i da ukaže na moralne lekcije iz života tih velikih ličnosti.
Prva knjiga često obuhvata priče o herojima kao što su Tezej i Romul. Ovi parovi se bave osnivačima gradova, legendarnih vođa i vojnika.
Druga i treća knjiga uključuju biografije političara, vojskovođa, govornika i filozofa, kao što su Aleksandar Veliki i Julije Cezar, Perikle i Fabius Maksimus, Demosten i Ciceron. Svaka biografija ističe osobine koje su te ličnosti činile izuzetnim, ali i njihove ljudske slabosti.
Plutarh je želeo da svojim čitaocima pruži moralne primere, verujući da proučavanje života velikih ljudi može pomoći u oblikovanju vlastitog karaktera. Svaka biografija je napisana sa pažnjom na moralne pouke, a ne samo na istorijsku tačnost.
Plutarh je poznat po svom narativnom stilu, bogatom anegdotama i ličnim detaljima. Njegovo delo je postalo temelj mnogih kasnijih biografija i istorijskih radova u Evropi, naročito tokom renesanse, i imalo je veliki uticaj na pisce poput Šekspira.




Životi plemenitih Grka i Rimljana, ili, kolokvijalno Uporedni životopisi ili Plutarhovi životopisi su bili istorijsko delo starogrčkog istoričara Plutarha. Knjiga je sačinjavala biografije znamenitih Grka i Rimljana antike, koji su bili napisani u parovima. Bilo je ukupno dvadeset i tri para biografija, kao i četiri biografije koje nisu bile napisane u paru. Smatra se jednim od najvažnijih izvora podataka ne samo o ličnostima koje opisuje nego i o antičkom svetu i starom veku uopšte.

Plutarh u knjizi, odnosno prvom odlomku Života Aleksandra objašnjava kako mu cilj nije bio pisati istoriju kao takvu, nego pokušati prikazati uticaj karaktera - dobrog i lošeg - na živote i sudbine slavnih ličnosti. Prvi par Života - Epaminonda i Scipion Afrikanac - više ne postoje, a preostale su osakaćene lakunama i lošim prepisivanjem kroz vekove.

Bez obzira na to, Životi imaju veliku vrednost, posebno u slučaju Aleksandra Velikog za koga predstavljaju izvor anegdota i podataka koji se ne pojavljuje nigde drugde. Sekcija posvećena rimskom kralju Numi Pompiliju predstavlja važan izvor podataka o ranom rimskom kalendaru.

Plutarhovo djelo, iako tek napola sačuvano, po opsegu je jedno od najvećih, a po sadržaju jedno od najbogatijih i najraznovrsnijih u danas dostupnoj književnoj ostavštini antike. Taj golemi korpus sadrži u sebi dvije zasebne, zaokružene cjeline – takozvane Etičke spise, zbirku teorijskih rasprava tematski daleko raznorodnijih no što bi se to prema naslovu dalo zaključiti, i Usporedne životopise, u kojima Plutarh, kroz prikaze života i karaktera slavnih likova grčke i rimske prošlosti, gradi idealan lik antičkog čovjeka. Otkako se u petnaestom stoljeću Zapad počinje izravno upoznavati s helenskom baštinom, Usporedni životopisi postaju jedno od najčitanijih antičkih djela i pribavljaju svom autoru veliku slavu i ugled koji će potrajati sve do kraja osamnaestog stoljeća. Vrijeme kojemu je antika bila obrazac savršenstva, mjera duhovne i tjelesne ljepote, doživljavalo je Plutarhove junake kao uzore vrline i herojstva, kao modele dostojne podržavanja: "Vjerovao sam", piše Rousseau u Ispovijestima, "da sam Grk ili Rimljanin ... Kad sam jednoga dana za stolom pripovijedao Scevoline doživljaje, svi su se prestrašili vidjevši me gdje primičem ruku žeravnici i držim je na njoj, u želji da zorno prikažem njegov pothvat." Ta izrazita sugestivnost Plutarhovih životopisa, dramatičnost proistekla iz gotovo impresionističkog poigravanja historijom, iz zapostavljanja povijesnih činjenica na račun prikaza unutarnjeg života likova, utjecale su prije svega na dramske pisce – tako su biografije Koriolana, Cezara i Antonija poslužile Shakespeareu kao predložak za istoimene drame. Sveopće divljenje pretvorilo se, međutim, s pojavom neohumanističke struje, u sveopće poricanje originalnosti i misaone snage Plutarhove epohe, sve na račun isticanja stvaralačkog genija jednoga Homera, Platona, Sofokla ili Tukidida. Historijska kritika devetnaestog stoljeća samo je ojačala i učvrstila negativan i krajnje potcjenjivački sud o tom velikom antičkom biografu i filozofu – potaknuta uspjehom što ga je "traganje za izvorima", ta velika Gorgona historijskog pozitivizma, postiglo u području biblijskih istraživanja, ona je Plutarha promatrala isključivo kao izvor za rekonstrukciju antičke historiografije od Ksenofonta do Tacita. Tek u dvadesetom stoljeću, nakon prvih desetljeća ravnodušnosti, kad je Plutarh svođen na ime kojim se opterećuje đačka memorija, suvremeni istraživači – a ako je suditi prema sve većem broju modernih prijevoda, i šira čitalačka publika – ponovo otkrivaju Plutarha, ovaj put ne više kao moralista, već kao pouzdanog historičara i etnografa, kao prethodnika novoplatoničke filozofske struje i, prije svega, kao jednog od najsjajnijih predstavnika antičkog književnog "baroka". Gledano u tom širem kontekstu ponovnog buđenja interesa za Plutarha, Dukatov prijevod svih sačuvanih usporednih i pojedinačnih životopisa otvara mogućnost da se i u našoj sredini započne s ozbiljnijim proučavanjem ne samo Plutarhova raznolikog opusa već i jednog u nas malo poznatog razdoblja zrelosti Rimskog Carstva, obilježenog kulturnim sinkretizmom i pregrštom duhovnih sinteza od presudne važnosti za kulturnu povijest Europe.


(NA POLICI BELOJ ,U SOBI ,LEVO)