Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Аутор - особа Стојичић, Светозар Д.
Наслов Боринце / Светозар Д. Стојичић
Врста грађе књига
Језик српски
Година 1999
Издавање и производња Лесковац : аутор, 1999 (Лесковац : Тренд)
Физички опис 253 стр. : илустр. ; 21 цм
Напомене Слика аутора
Тираж 150
Белешка о аутору: стр. 246-247
Библиографија: стр. 255-256.
Предметне одреднице Боринце
УДК 908(497.11 Боринце)

Borince je naselje u Srbiji u opštini Bojnik u Jablaničkom okrugu. Od sedišta bojničke opštine udaljeno je 16,5 km prema zapadu dok je od Leskovca, sedišta Jablaničkog okruga, udaljeno 42 km. Selo gravitira prema ovim administrativnim centrima.

Atar Borinca graniči se na severu sa atarom Obražde, na istoku sa atarom Majkovca, na jugu je ograničen atarom Slišana a sa zapadne strane Petrovom gorom i Radanom.

Prema popisu iz 2011. bio je 21 stanovnik (prema popisu iz 2002. bilo je 45 stanovnika).


Sadržaj
1 Fizičko-geografske odlike
1.1 Klima
1.2 Hidrografske odlike
1.3 Biljni i životinjski svet
2 Istorija
3 Demografija
4 Galerija
5 Reference
6 Literatura
7 Spoljašnje veze
Fizičko-geografske odlike
Selo Borince tipično je planinsko selo smešteno na padinama Petrove gore, u zaleđu bogate i plodne Puste reke, između blagih padina i šumovitih brežuljaka. Centar sela nalazi se na nadmorskoj visini od 660 m dok se mahala Statovci nalazi na 725 m.

Sa vrhova Radana i Petrove gore, u čijem je podnožju Borince, pruža se odličan pogled na potoke i Pustu reku. Pogled se širi do Južne Morave i susednih planina: Pasjače, Babičke gore, Suve planine, Rujana, Vrtopa, Kukavice i Golije.

Klima
Atar sela, Petrova gora i Radan nalaze se u pojasu umerenokontinentalne klime. Ova klima odlikuje se umereno toplim letima i hladnim zimama. Jeseni su duže i toplije od proleća.

Godišnja količina padavina kreće se u rasponu od 650 do 700 mm.

Hidrografske odlike
Planina Radan veoma je bogata vodom. Na njoj ima više izvora i vrela od kojih su poznatiji Svinjarske kolibe, Radenkovo i Katino livače, Berdujske livade i dr. Sa izvora i vrela Radana nekada se vodom snabdevao i Caričin grad koji je u VI veku naše ere izgradio car Justinijan I. Kroz današnje Borince prolazio je vodovod koji je dovodio vodu Caričinom gradu kao i put koji je bio povezan sa ovim gradom.

Kroz selo protiče Borinska reka čije se izvorište nalazi na „Šopotu”, ispod Radana. Od svog izvorišta do sela reka protiče kroz bukovu šumu. Pripada bujičnim tokovima i u prošlosti je od nje mnogo stradala stoka a bilo je i ljudskih žrtava. Ova reka vijuga kroz selo Majkovce, spaja se sa Obraškom rekom, pa teče između Ivanja, Magaša i Vujanova. Kod sela Gornjeg Brestovca spaja se sa Rankovom rekom a nedaleko odatle utiče u Pustu reku.

Od Radana, sa južne strane, nastavlja se planina Petrova gora sa najvišim vrhom Petrovac ili Sv. Petar (1152 m nadmorske visine). I ova planina bogata je izvorima i vrelima. Poznat je izvor Lekovna voda koji je ranije bio mesto gde su za Đurđevdan omladina i seljaci iz okolnih sela izlazili na uranak. Vode sa izvora Lekovita voda i Stojanovog izvorčeta kaptirane su za seoski vodovod i javnu spomen-česmu koja je podignuta u centru sela. Voda sa izvor česme i „Čubure” kaptirana je za vodovod koji koristi mahala Statovci.


Korito Borinske reke uzvodno od crkve Ognjena Marija.
Biljni i životinjski svet
Radan i Petrova gora obiluju prirodnim lepotama, šumskim cvećem, lekovitim i jestivim biljem i voćem.

Područje borinskog atara obiluje šumskim plodovima kao što su divlje kruške, šipak, lešnik, divlja leska, divlje trešnje, maline, divlje jagode, dren, lipa, lekoviti crni glog, žir od hrasta i bukve, livadsko zelje i sremuš. Od gljiva ima vrganja, lisičarki, jajčara, šampinjona i dr.

Na livadama seoskog atara rastu lekovite biljke hajdučka trava, majčina dušica, nana, metvica, kantarion, bokvica i dr. Od njih se spremaju čajevi i melemi.

U šumama Radana i Petrove gore, koje pripadaju borinskom ataru, živi raznovrsna divljač. Pored jarebica, golubova, grlica i divljih koka-fazana ima zečeva, lisica, vukova, srna i divljih svinja.

Istorija
Na prostoru koji zahvata selo pronađeni su ostaci nekadašnjeg vodovoda od kamena i opeke dužine 17 km. Danas je na ovom mestu, od vidljivih tragova, ostao samo kanal koji ukazuje na lokaciju gde je akvadukt prolazio. Nađene cigle i kamen meštani su upotrebili za obnovu crkve Ognjena Marija.

Selo je jedno od najstarijih naselja u ovom delu juga Srbije i po naseljenosti srpskim življem datira iz doba Nemanjića. Ostaci zidina nekadašnjih naselja - Selište, Kruškar (Gornje gradine) i kućište iznad Veličkove kuće potiču iz doba Nemanjića a udaljenost između njih je 100-700 m. Na privatnom vinogradu, prilikom riljanja, pronađen je grob sa srebrnim prstenom. Smatra se da se radi o srpskom groblju iz perioda pre dolaska Turaka u ove krajeve.

Posle Kosovske bitke, Dubočica pa i Jablanica, pripadale su imanju velikaša Nikole Skobaljića. Ostaci zidina na mestu zvanom Selište ukazuju na to da je tu bilo selo, koje su Turci, pored drugih sela, opustošili, zapalili i opljačkali.

Zidine manastira posvećenom Bogorodici (ili ostaci crkve posvećene Ognjanoj Mariji) nalaze se u sastavu sela, udaljeni od krajnjih kuća oko 400 metara uzvodno.

Na vrhu Petrove gore (Sv. Petar) nalaze se ostaci zidina crkve Sv. Petar ili „gradić”.[1]

Demografija
Prema turskom popisu iz 1516. godine Borince je imalo status sela. Ono je ulazilo u sastav timara i imalo je 115 stanovnika. Uz selo, bio je upisan manastir posvećen Prečistoj Bogorodici koji se možda može povezati sa ostacima crkve posvećenoj Ognjenoj Mariji. Naredni turski popis, nakon 20 godina, pokazao je upadljivo smanjenje broja kuća u selu. Prema ovom popisu u Borincu živelo je 45 ljudi. U osmoj deceniji ovog veka broj stanovnika povećao se na 60.

Po oslobođenju ovih krajeva od Turaka Borince se pominje kao čisto arnautsko selo. Zbog povećavanog turskog i arnautskog zuluma broj Srba u Borincu vremenom je bivao sve manji.

U popisu varoši i sela u Srbiji, za okrug Toplički, 1878. godine Borince se pominje kao selo koje ima 21 poresku glavu.

Od popisa 1516. godine, uz dva kasnija popisa u istom veku, sve do oslobođenja od Turaka, zbog nedostataka podataka, gubi se kontinuitet u praćenju broja stanovnika.

U naselju Borince živi 44 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 63,6 godina (61,3 kod muškaraca i 65,5 kod žena). U naselju ima 26 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 1,73.

Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija[2]
Godina Stanovnika
1948. 419
1953. 418
1961. 330
1971. 240
1981. 119
1991. 87 87
2002. 45 45
2011. 21
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[3]
Srbi
 
45 100,0%
nepoznato
0 0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti[4]
m
ž
? 0
0
80+ 1
 
 
1
75—79 3
 
 
3
70—74 3
 
 
4
65—69 3
 
 
7
60—64 3
 
 
7
55—59 1
 
0
50—54 1
 
0
45—49 2
 
 
1
40—44 1
 
 
1
35—39 1
 
 
1
30—34 0
0
25—29 0
0
20—24 0
0
15—19 0
0
10—14 0
0
5—9 1
 
0
0—4 0
0
Prosek : 61,3 65,5
Domaćinstva
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Galerija

Vrh Sveti Petar, jedan od vrhova Radan planine u čijem podnožju se nalazi Borince.



Seoska crkva Ognjena Marija.



Seoska crkva Ognjena Marija.



Unutrašnjost crkve Ognjena Marija.



Unutrašnjost crkve Ognjena Marija.



Crkva posvećena Svetima Petru i Pavlu na vrhu Sveti Petar.



Crkva posvećena Svetima Petru i Pavlu na vrhu Sveti Petar.



Unutrašnjost crkve Svetih Petra i Pavla.



Unutrašnjost crkve Svetih Petra i Pavla.



Seosko domaćinstvo.



Vodopad Borinski skok na Borinskoj reci.



Vodopad Borinski skok na Borinskoj reci.



Vodopad Borinski skok na Borinskoj reci.

Reference
Stojičić, Svetozar (1999). Borince. Leskovac.
„Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
„Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
„Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura
Stojičić, Svetozar (1999). Borince. Leskovac.
Spoljašnje veze
Portal Srbija
Borince na Vikimedijinoj ostavi.
Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
Gugl satelitska mapa (Maplandia)
Plan naselja na mapi (Mapquest)