Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Аутор - особа Božić, Nikola
Наслов Rovovi i mostobrani : (Osma vojvođanska udarna brigada) / Nikola Božić
Врста грађе књига
Језик српски
Година 1989
Издавање и производња Novi Sad : Institut za istoriju, 1989 (Bečej : Proleter)
Физички опис 748 str., [16] str. s tablama : fotogr. ; 21 cm
Други аутори - особа Branković, Vladimir
Збирка Edicija "Vojvodina u borbi". Serija Hronika ; knj. 42
ISBN (Tvrdi povez)
Напомене Tiraž 3000.
Predgovor / Vladimir Branković: str. 5-8
Beleška o piscu: str. 747-748.
Registar ličnih imena: str. 729-736; Registar mesta: str. 737-745.
Предметне одреднице Народноослободилачка борба -- Осма војвођанска ударна бригада
УДК 940.53/.54(497.113)
Osma vojvođanska udarna brigada NOVJ formirana je 11. septembra 1944. godine u rejonu Jabuke na Fruškoj gori od Fruškogorskog NOP odreda, prebeglih domobrana i novih boraca. U tri bataljona imala je oko 790 boraca. Do kraja oktobra bila je pod neposrednom komandom Glavnog štaba NOV Vojvodine.

Borbeni put brigade
Dejstvovala je po jugoistočnom Sremu, gde je napadala neprijateljske snage i komunikacije tokom njihovog povlačenja preko Srema na zapad. Od 4. do 8. oktobra prebacila se sa Fruške gore u rejon Belegiš, Surduk, a zatim preko Dunava u Banat, gde se posle manjih susretnih borbi sa neprijateljem spojila 9. oktobra 1944. s jedinicama Crvene armije, sa kojima je učestvovala u oslobođenju Banata. Podeljena u dve grupe, brigada je prešla Tisu i sa ostalim jedinicama gonila neprijatelja koji se iz Subotice i Novog Sada užurbano povlačio prema zapadu. Nakon što je u Subotici odbila napad nemačkih delova iz Mađarske, reorganizovana je i popunjena, tako da je 31. oktobra imala 5 bataljona, eskadron konjice i divizion protivtenkovske artiljerije sa preko 2,000 boraca.

Tada je ušla u sastav 51. vojvođanske divizije NOVJ. Posle toga je upućena u bajski trougao (Mađarska), na levu obalu Dunava, zatim se prebacila u rejon Kupusina, Bački Monoštor, 14. novembra forsirala Dunav i učestvovala u bici kod Batine i u oslobođenju Baranje. Od sredine decembra dejstvovala je na levoj obali Drave, od njenog ušća u Dunav do sela Tvrđavice. Sredinopm januara 1945, prebacila se na desnu obalu Drave i učestvovala u odbrani Virovitičkog mostobrana, a 9. februara se ponovno prebacila na levu obalu Drave. Početkom marta učestvovala je u borbama za likvidaciju neprijateljskog prodora i mostobrana kod Bolmana u Baranji. Dana 30. marta smenila je Jedanaestu brigadu 36. vojvođanske divizije JA na levoj obali Dunava, 12. aprila kod Dalja forsirala Dunav i povezala se s desnim krilom jedinica Prve armije JA.

Posle oslobođenja Osijeka, u sastavu 51. divizije učestvovala je u napredovanju kroz Podravinu, u oslobođenju Virovitice, Koprivnice i Varaždina i u razbijanju i zarobljavanju jake okupatorsko-kvislinške grupacije u širem rejonu Dravograda.[1]

Krajem februara meseca 1946 godine je rasformirana 51 vojvođanska divizija u Požarevcu. Tom prilikom je došlo do rasformiranja 8 vojvođanske udarne brigade.

Odlikovanja
Sama brigada je dobila odlikovanja za velike zasluge i uspehe postignute u borbi

- Orden zasluga za narod
- Orden bratstva i jedinstva
Dvojica pripadnika ove udarne brigade su poneli i Orden narodnog heroja. To su Milan Korica Kovač i Lazar Marković Čađa.

Osma vojvođanska udarna brigada je dobila i nekoliko pohvala (deo pohvala kao sklop 51. vojvođanska divizija NOVJ):

Pohvala vrhovnog komandanta NOVJ, maršala Tita, za zasluge u Batinskoj operaciji (ABII k. 295, reg. br 3-94/II);
Pohvala vrhovne komande SSSR-a za učešće u Batinskoj operaciji i dodela zvanja "Dunavska" 51 diviziji (AVII k.295, reg. br. 3-94/I):
Pohvala komadnata 3 ukrajinskog fronta jedinicama 3 armije koje su učestvovale u likvidaciji bolmanskog mostobrana (AVII k. 293 reg. br. 9-3/3)
Pohvala vrhovnog komandanta JA, maršala Tita za uspešan proboj fronta i oslobođenje Osjeka (S.Savić, Neugasivi plamen, 405):
Pohvala vrhovnog komandanta JA od 15 maja 1945. (S. Savić, Treća armija, 328)
Reference
Vojna enciklopedija, 606. str.
Literatura
Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
Rovovi i mostobrani - Nikola Božić, Novi Sad, 1989. godina.
pru
Vojvođanske jedinice NOV i PO Jugoslavije
Vojvođanske brigade Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i Partizanski odredi formirani u Vojvodini tokom Narodnooslobodilačkog rata
Brigade
Prva vojvođanska brigadaDruga vojvođanska brigadaTreća vojvođanska brigadaČetvrta vojvođanska brigadaPeta vojvođanska brigadaŠesta vojvođanska brigadaSedma vojvođanska brigadaOsma vojvođanska brigadaDeveta vojvođanska brigadaDeseta vojvođanska brigadaJedanaesta vojvođanska brigadaDvanaesta vojvođanska brigadaTrinaesta vojvođanska brigadaČetrnaesta vojvođanska brigadaPetnaesta vojvođanska brigada „Šandor Petefi“

Odredi
Banat
Belocrkvanski odredVršački odredDragutinovački odredJužnobanatski odredKarađorđevačko-aleksandrovački odredKikindski odredKumanački odredKumanačko-melenački odredMelenački odredMokrinski odredPančevački odredPeti banatski odredPetrovgradsko-stajićevski odredSevernobanatski odredČetvrti banatski odred
Bačka
Bačko-palanački odredNovosadski odredSomborski odredSubotički odredTreći bačko-baranjski odredŠajkaški odred
Srem
Bosutski odredPrvi sremski odredDrugi sremski odredTreći sremski odredPodunavski odredPosavski odredFruškogorski odred
Događaji
⚔️ 11. 9. 1944. U rejonu Jabuke (na Fruškoj gori), po naredbi Glavnog štaba NOV i PO za Vojvodinu, od dotadašnjeg Fruškogorskog NOP odreda i novih boraca formirana 8. vojvođanska NOU brigada.

⚔️ 15. 9. 1944. Iz s. Bukovca (kod Srem. Karlovaca) 1. bataljon 8. vojvođanske NOU brigade proterao četu nemačkih vojnika i četu ustaša koje su došle iz Petrovaradina radi pljačke.

⚔️ 19. 9. 1944. U rejonu Srem. Karlovaca delovi 8. vojvođanske NOU brigade iz zasede napali automobil i zarobili 2 nemačka oficira koji su u sukobu ranjeni. Zaplenjena su 2 automata, pištolj i automobil.

⚔️ 20. 9. 1944. U rejonu s. Bukovca (kod Srem. Karlovaca) jedna četa 8. vojvođanske NOU brigade naišla na neprijateljsku zasedu jačine oko jedne čete i, u kraćoj borbi, razbila je, nanevši joj gubitke od oko 20 poginulih i toliko ranjenih vojnika. Četa je imala 3 poginula i 5 ranjenih boraca.

⚔️ 21. 9. 1944. Kod s. V. Remete (blizu Srem. Karlovaca) jedinice 8. vojvođanske NOU brigade vodile borbu protiv jedne folksdojčerske čete naoružane automatskim oružjem. Posle tročasovne borbe neprijatelj je nateran na povlačenje ka s. Krušedolu uz gubitke od 12 poginulih i oko 20 ranjenih vojnika. Zaplenjeno: 2 p. mitraljeza, 2 automata i 8 pušaka.

⚔️ 23. 9. 1944. Kod s. Krušedola (blizu Iriga) delovi 8. vojvođanske NOU brigade napali nemačke jedinice, te ubili 2 oficira i 33 nemačka vojnika i zaplenili 2 p. mitraljeza, 3 automata, 8 pušaka i 2 pištolja.

⚔️ 24. 9. 1944. Između s. Čortanovaca i Srem. Karlovaca delovi 8. vojvođanske NOU brigade razrušili 300 metara pruge.

⚔️ 1. 10. 1944. U s. Starim Banovcima (kod Stare Pazove), u sukobu s neprijateljem, delovi 8. vojvođanske NOU brigade ubili 20 vojnika.

⚔️ 1. 10. 1944. Delovi 8. vojvođanske NOU brigade minirali prugu Ruma - s. Pavlovci na 10 mesta, u ukupnoj dužini oko 200 metara.

⚔️ 7. 10. 1944. Iz s. Belegiša (kod Stare Pazove) jedan bataljon 8. vojvođanske NOU brigade preduzeo napad na nemačku jedinicu, koja je upala u s. Stare Banovce i naneo joj gubitke od 20 poginulih vojnika. Kad je neprijatelju stiglo pojačanje iz Stare Pazove, bataljon se povukao u s. Belegiš, uz gubitke od 3 ranjena borca.

⚔️ 8. 10. 1944. U s. Belegišu (kod Stare Pazove) nemačke jedinice iz s. Starih Banovaca, uz sadejstvo 16 tenkova, napale 8. vojvođansku NOU brigadu. Brigada je, u oštrim borbama uništila 2 tenka, a zatim se, kod s. Surduka. prebacila preko r. Dunava u Banat.

⚔️ 20. 10. 1944. Kod s. Palica (bifeu Subotice) delovi 8. vojvođanske NOU brigade napali mađarsku kolonu i zarobili 58 vojnika sa celokupnom ratnom opremom.

Dokumenti
? Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine od 14 septembra 1944 god. Štabu Osme vojvođanske NOU brigade za rušenje komunikacije Petrovaradin - Dobrilovci

? Zapovest Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine od 27 septembra 1944 god. Štabu Osme vojvođanske NOU brigade za razmeštaj njenih jedinica

? Zapovest Štaba Osme vojvođanske brigade od 4 novembra 1944 godine štabovima bataljona za organizovanje odbrane

? Zapovest Štaba Osme vojvođanske brigade od 22 novembra 1944 god. štabovima bataljona za smenu i marš

Fotografije

Povezane odrednice
Zasede u oslobodilačkom ratu ★ Glavni štab Vojvodine ★ Ruma ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Batinska bitka ★ Folksdojčeri u drugom svetskom ratu ★ Mađarska u drugom svetskom ratu ★ Subotica ★ Sombor ★ Bitka za Srbiju ★ Irig ★ Borbe u Srbiji 1944. ★ Novi Sad ★ Petrovaradin ★ Stara Pazova ★ Senta ★ Borbe u Sremu 1943. ★ Fruškogorski partizanski odred ★ Pljačka u ratu ★