Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Наслов Laktaši u narodnooslobodilačkoj borbi i revoluciji : 1941-1945 / [redakcioni odbor Karapetrović Jovanka ... et al.] ; [odgovorni urednik Protić Rajko]
Врста грађе књига
Језик српски
Година 1981
Издавање и производња Laktaši : Opštinski odbor SUBNOR-a, 1981 (Banja Luka : Glas)
Физички опис 395 str. : ilustr. ; 25 cm + Ispravke ([1] list)
Други аутори - особа Karapetrović, Jovanka
Protić, Rajko = Протић, Рајко
ISBN (Pl.)

Događaji
⚔️ 17. 2. 1945. U s. Maglajanima, s. Laktašima, s. G., D. i Srednjoj Topoli (kod Banje Luke) jedinice 39. divizije 5. udarnog korpusa NOVJ napale ustaško-domobranske posade i posle oštre borbe zauzele s. Laktaše i s. Srednju Topolu. Poginuo je veliki broj i zarobljeno 55 neprijateljskih vojnika, dok su jedinice 39. divizije NOVJ imale 12 mrtvih i 16 ranjenih. Zaplenjeno: 4 protivavionska topa, 1 p. mitraljez. 25 pušaka i dosta drugog materijala.
Geografija
Laktaši se nalaze u Lijevče polju, 19 km sjeverno od Banja Luke.

Opština Laktaši se nalazi u zapadnom dijelu Republike Srpske, odnosno Bosne i Hercegovine, na prostoru između opština Banja Luka, Gradiška, Srbac, Prnjavor i Čelinac. Područje opštine prostire se na 44° između 47’ i 59’ sjeverne geografske širine i 17° između 11’ i 28’ istočne geografske dužine. Rijeka Vrbas koja protiče sredinom njene teritorije dijeli je na župski (desna obala Vrbasa) i potkozarsko-lijevčanski dio (lijeva obala Vrbasa).

Ovo područje presjecaju važni putevi: Banja Luka – Gradiška – Okučani (izlazak na auto-put Beograd – Zagreb), zatim Klašnice – Prnjavor, te Laktaši – Srbac, a međunarodni aerodrom Banja Luka udaljen svega 3 km od opštinskog središta.

Zaštićena područja prirode
Na teritoriji opštine nalaze se dva zaštićena područja prirode:[2]

Park šuma Slatina
Park šuma Jelića brdo
Istorija
Podaci o naseljenosti ovog područja datiraju još iz starijeg kamenog doba, čiji počeci sežu od oko 150.000 godina p.n.e. Arheološka nalazišta iz tog vremena su smještena po niskim brežuljcima pored rijeka. Takvo jedno naselje je Brdašce smješteno na današnjen Banjskom brdu u centru Laktaša. Pronađeni su arheološki ostaci i iz mlađeg kamenog doba, bakarnog, bronzanog i željeznog doba, kojeg odlikuje organizovanje većih etno-kulturnih plemenskih zajednica.

Rimljani su ove krajeve stavili pod svoju vlast 9. godine naše ere. Današnja oblast Laktaša nalazila se na samoj granici dvije provincije: Dalmacije i Panonije. Domaće ilirsko stanovništvo živjelo je u utvrđenim gradinama (“Gradina” u Šušnjarima). Po zauzimanju ovih krajeva Rimljani podižu vojne logore i grade objekte od privrednog značaja.

U doba srednjeg vijeka laktaški kraj proživljava tada tešku i neizvjesnu sudbinu. Smjenjuje se vladavina Istočnih Gota, Avara i Slovena, a početkom 12. vijeka ovaj prostor postaje dio kraljevine Ugarske.

Početkom 16. vijeka ovaj prostor osvajaju Turci i njime vladaju 350 godina, što je dovelo do velikih pomjeranja stanovništva. Za Tursku je ovo područje veoma značajno kao granični dio prema Austriji, pa zbog toga Turci vrše nasilno preseljavanje srpskog stanovništva iz planinskih dijelova istočne Hercegovine, Crne Gore i Like na prostor Lijevče polja i Potkozarja.

Od 1878. godine Bosna i Hercegovina ulazi u sastav Austro-Ugarske monarhije. Da bi razbili homogeni srpski prostor poslije 1883. godine na prostor Lijevče polja i Potkozarja naseljavaju se Italijani, Nijemci, Ukrajinci i Poljaci. Njemačko i italijansko stanovništvo primjenom savremenih agrotehničkih mjera vrlo brzo podiže privrednu razvijenost na viši nivo tako da ovaj prostor postaje najrazvijeniji dio Bosne i Hecegovine. Jedan od tada najjačih trgovačko-zanatskih centara je bio današnji Aleksandrovac, koji je 1889. godine dobio poštu, a tu je bio lociran i pogon za proizvodnju čuvenog sira iz samostana Trapisti.

Raspadom Austro-Ugarske monarhije 1918. godine i ulaskom u sastav Kraljevine SHS, odnosno kasnije Kraljevine Jugoslavije, tokom i poslije Drugog svjetskog rata područje opštine je bilo u izuzetno teškom položaju. Imajući u vidu nivo privrednog razvoja na prostorima bivše SFRJ ova opština je spadalu u red nerazvijenih i zauzimala na rang listi razvijenosti 87. mjesto između 109 opština u BiH. Druga polovina osamdesetih godina je početak stvaranja takozvanog “Laktaškog privrednog čuda”. Ova opština skreće na sebe pažnju velikim investicionim ulaganjima čime širom otvaraju vrata privatnom preduzetništvu. Taj trend je zadržan i do danas. istorija laštaša
Напомене Tiraž 3.500.
Предметне одреднице Народноослободилачка борба 1941-1945 -- Лакташи
УДК 94(497.6 Лакташи)"1941/1945"