Detalji predmeta

• Stanje Nekorišćeno

MITA KOSTIĆ

1. KULTURNO-ISTORIJSKA RASKRSNICA SRBA U XVIII VEKU - odabrane studije
2. GROF KOLER; SRPSKA NASELJA U RUSIJI; SRPSKE PRIVILEGIJE
3. IZ ISTORIJE SRBA U UGARSKOJ I AUSTRIJI XVIII I XIX VEKA - odabrane studije


Priredio - Vlastimir Đokić

Izdavač - Srpsko kulturno društvo Prosvjeta, Zagreb

Godina - 2010, 2011, 2013

436 + 498 + 474 strana

25 cm

Edicija - Izabrana dela Mite Kostića

ISBN - 978-953-7611-24-8 978-953-7611-29-3 978-953-7611-54-5

Povez - Tvrd

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ 1. TOMA:
Uvod
Osnova jedne nove koncepcije srpskog XVIII veka

1 SRPSKO DRUŠTVO
Socijalno-ekonomsko formiranje trgovačkog i zanatlijskog sloja građanskog staleža od XVI do početka XIX veka
Formiranje narodne inteligencije u XVIII veku
Tendencije u duhovnom razvoju građanskog staleža pre pojave Dositeja

2 RUSKI KULTURNI UTICAJ
Kult Petra Velikog kod Rusa, Srba i Hrvata u XVIII veku
Duhovni regulament Petra Velikog i Srbi
Rusko-srpska knjižarska trgovina u terezijansko doba

3 NEMAČKI KULTURNI UTICAL
Geneza nemačke kulturne orijentacije u Srba
Srpski studenti na univerzitetima u Haleu, Lajpcigu i Getingenu u XVIII veku

4 ZRAČENJE FRANCUSKE KULTURE
Prve pojave francuske kulture u srpskom društvu
Francuski kulturni uticaji u Habzburškoj monarhiji XVIII veka
Francuski jezik među srpskom omladinom u Beču i na drugim univerzitetima
Francuski jezik među Srbima u Vojnoj granici i u Provincijalu
Odjek francuskih revolucionarnih ideja kod Srba
Menuet u srpskom društvu XVIII veka
Prve francuske knjige kod Srba
Nemačko-francuska knjižara Emanuila Jankovića u Novom Sadu
Prva francuska gramatika kod Srba
O prvom francuskom romanu u srpskom prevodu
Volter kod Srba
Protest episkopa Dimovića protiv širenja "Volterijanskih", protivcrkvenih ideja među Srbima
Štetan uticaj francuskog filozofa Bela na temišvarskog episkopa Petra Petrovića
Nekoliko idejnih odraza Francuske revolucije u srpskom društvu krajem XVIII i početkom XIX veka

5 OTPORI UNIJI
Akatolička književnost kod Srba krajem XVIII veka
Propovedi Jovana Rajića
Dositejev prijatelj i savetnik Sekereš
Carski duhovnici propagatori unije među Srbima
Odjeci Ajblove knjige protiv papstva kod Srba
"Kesara Josifa molitvena kniga" iz godine 1794

6 PRVACI NA POLJU KULTURE
Dositejeva ideologija u istorijskoj perspektivi XVIII veka
Evropski pokret racionalizma i filozofija prosvećenosti
Dositejeve racionalističko-prosvetiteljske moralno-filozofske ideje
Pedagoški pogledi
Književni uticaji
Crkvene reforme
Društveno-politički pogledi
O Rajićevom odnosu prema Dositeju
Temišvarski episkop Petar Petrović po knjigama njegove biblioteke
Stratimirovićeva kritika jezika i pravca Novina serbskihъ 1816. god

UMESTO ZAKLJUČKA
Zapadnoevropska Kulturno-istorijska raskrsnica Srba u XVIII veku
Bibliografska beleška
Napomena priređivača


SADRŽAJ 2. TOMA:
GROF KOLER KAO KULTURNO-PROSVETN REFORMATOR KOD SRBA U UGARSKOJ U XVIII VEKU (1932)
Uvod
Kulturno-prosvetna politika Marije Terezije i Srbi
Ruskoslovenska kulturna orijentacija Srba u XVIII veku
Protivruski politički režim među Srbima od 1690. do 1770.
Ličnost grofa Kolera kao reformatora narodnog i crkvenog života Srba
Koler i osnivanje Kurcbekove srpske štamparije u Beču 1770.
Državna cenzura i koretkura srpskih knjiga
Pregled rada Kurcbekove štamparije od 1770. do 1780.
Koler i državna organizacija srpskih škola u Monarhiji
KOler i reforme srpskog kalendara
Kolerov udeo u borbi između srpske jerarhije i vlade oko katihizisa
Narodne pobune protiv bečkih reformi u Novom Sadu i Vršcu
Ukidanje Ilirske dvorske deputaije i penzionisanje grofa Kolera
Reakcija Srba protiv kulturno-prosvetnih reformi Marije Terezije
Kriza Kurcbekove štamparije

SRPSKA NASELJA U RUSIJI: NOVA SRBIJA I SLAVENOSRBIJA
Uvod
Migracije austrijskih Srba u Rusiju za vreme cara Petra I i carice Ane
Politička pozadina seobe Srba u Rusiju pod Horvatom i Ševićem
Ukidanje MOriške i Potiske krajine
Emigracioni pokret među Srbima u Ugarskoj na čelu s Horvatom
Nova Srbija (osnivanje naselja)
Ruska propaganda i diplomatija na delu
Aktivnost Ulfeldove vlade na suzbijanju emigracionog pokreta
Razvoj i unutrašnji život Nove Srbije
Diplomatski sukob s Rusijom
Slavenosrbija
Aktivnost Kaunicove vlade na suzbijanju emigracionog pokreta
Propast Nove Srbije i Slavenosrbije
Dodatak

SRPSKE PRIVILEGIJE OD 1690. DO 1792. GODINE (koautor Jovan Radonić)
Uvod
Privilegije Leopolda I Srbima iz god 1690, 18691. i 1695. s potvrdama Josifa I i Karla VI, izdate 1732. godine preko Carske dvorske kancelarije
Iste privilegije izdate 1732. god preko Ugarske dvorske kancelarije
Iste privilegije izdate 1732. god preko Dvorskog ratnog saveta
Potvrda srpskih privilegija izdatih od Leopolda I, Josifa I i Karla VI od strane Marije Terezije 1743. god preko Carske dvorske kancelarije, Ugarske dvorske kancelarije i Dvorskog ratnog sveta
Prevodi privilegija na srpski
Benignum Rescriptum Declaratorium Illyricae Nationis 1779
Systema Consistoriale 1782
Zakonski članak 27. ugarske Dijete iz 1790-1791 i Zakonski članak 10. ugarske Dijete iz 1792. godine
Ilustrativni prilozi
Bibliografska beleška


SADRŽAJ 3. TOMA:
KA NOVIM OGNJIŠTIMA
Prilozi istoriji srpsko-arbanaskog ustanka 1689-1690.
O postanku i značenju tzv. Inivtatorije Lopolda I balkanskim narodima od 6. aprila
O ulozi franjevca Tome Raspasanovića na kosovskom i ugarsko-erdeljskom frontu u austrijsko-turskom ratu krajem XVII veka
Iz istorije srpsko-arbanaskog ustanka protiv Turaka uz austrijsku vojsku 1689-1690.
Završni bilans polemike o srpsko-arbanaskom ustanku protiv Turaka uz austrijsku vojsku 1689-1690.
Ustanak Srba i Arbanasa u Staroj Srbiji protiv Turaka 1737-1739. i seoba u Ugarsku

DRUŠTVENI I EKONOMSKI RAZVOJ U NOVIM OKVIRIMA
Formiranje i modernizovanje srpskog višeg društva u Vojvodini u XVIII veku
Beratlijski knez od Starog Vlaga Atanasije Rašković
Iz socijalnog-ekonomske istorije Srba u XVII i XVIII veku
Srpsko trgovačko naselje u Trstu u XVIII veku
Srpsko trgovačko naselje u Rijeci u XVIII veku
O dunavsko-savskoj trgovini, lađama, lađarima i lađarskim cehovima u XVIII i XIX veka do pojave železnica

PRAVA I BORBE ZA OČUVANJE IDENTITETA
O isključivom pravu Srba na leopoldovske privilegije iz 1690-ih godina
Rezolucija Srba Morišana protiv razovjačenja kraija iz 1750. godine
O zabrani štamapanje Bartenštajnovog informativnog sastava o Srbima
Pokušaji Bečke vlade da uvede narodni jezik i pravopis u srpske, hrvatske i slovenačke škole krajem XVIII veka
Većanja u bečkoj vladi o postulatima Blagoveštenskog sabora za obnovu Srpske Vojvodine

KULTURNA PREGNUĆA
Knjige, knjižarstvo i knjižnice kod Srba u XVIII veku
Mihailo Maksimović, satiričar srpskog društva XVIII veka
Slikarski zanat kod Srba u XVIII veka
Srpski bakrorezi XVIII veka
Stratimirović o ćirilici i književnom jeziku Srba i drugih Slovena krajem XVIII veka

Bibliografska beleška
Napomena priređivača
O piscu
Izbor iz literature o Miti Kostići
Bibliografije Mite Kostića
STOJANČEVIĆ - Osvrt na životno naučno delo Mite Kostića
Registar


"Rođen u Sremskoj Mitrovici 1886, Mita Kostić je završio čuvenu Srpsku gimnaziju u Sremskim Karlovcima i Filozofski fakultet Univerziteta u Beču, gde je studirao istoriju. Đak poznate bečke istorijske škole, pored ostalih Konstantina Jirečeka i Vatroslava Jagića, Mita Kostić je doktorirao već sa svojih dvadeset i tri godine (1909). Otada počinje njegova naučnička karijera koja je tekla naporedo sa nastavnim radom u Karlovačkoj gimnaziji, na Beogradskom (Filozofski fakultet u Skoplju, 1920-1941) i Novosadskom univerzitetu (1954-1958). Sem toga, bio je nekoliko godina direktor Istorijskog instituta u Beogradu.

Akademik Mita Kostić spada u red najvećih stvaralaca u srpskoj istoriografiji i jedan je od njenih najboljih predstavnika. Proučavao je život srpskog naroda pod austrijskom i turskom upravom, ali prvenstveno istoriju Srba u Vojvodini tokom XVIII i početkom XIX veka. On prati sve njene strane: politiku, društvo, privredu, kulturu, verske prilike, školstvo, intelektualni razvoj i naučni, književni i umetnički život, zatim velike migracione pokrete kao što je bilo iseljavanje Srba iz Potisko-Pomoriške granice u Rusiju sredinom XVIII veka.

M. Kostić tačno shvata prelomni značaj velikog austrijsko-turskog rata 1683-1699. g., učešća srpskog naroda u njemu i posebno Velike seobe Srba pod patrijarhom Čarnojevićem 1690. s kojima zapravo i počinje novovekovna istorija Srba u Austriji. U ovim događajima on jasno vidi značaj čuvenih srpskih privilegija, na kojima je bio zasnovan celokupan društveno-pravni i versko-nacionalni položaj srpskog naroda u Austriji. Napori za izvojevanje građanskih prava, za društvenu afirmaciju, versku ravnopravnost i nacionalno-političku emancipaciju i uvođenje srpskog školstva i obrazovanosti u savremene tokove evropske istorije bili su osnovni problemi izgradnje srpske istorije XVIII veka koje je M. Kostić savesno izučavao i magistralno prikazao.

Debalkanizacija srpske kulture bila je posebna tema izučavanja M. Kostića. U tome pravcu radeći, on je posebno istraživao, na primer, uticaj Voltera i enciklopedista, nemačkih protestantskih univerziteta (naročito Halea) i prosvetiteljskih pisaca srednje i zapadne Evrope na srpske intelektualce i srpsku svetovnu književnost. Takođe uticaj engleske filozofije XVIII veka, evropskog merkantilizma i austrijskog laičkog osnovnog školstva na stvaranje novog društvenog mentaliteta, društvenog ponašanja i društvene obrazovanosti kod mlade građanske klase Srba u Vojvodini, oficira Srba u Vojnoj granici i kod nekih predstavnika višeg klera u Karlovačkoj mitropoliji.

Važnija dela:
Srpska naselja u Rusiji: Nova Srbija i Slavenosrbija, Beograd 1925.
Stevan Štiljanović (istorijsko-hagiografska studija), Glas SKA 62 (1923).
Ustanak Srba i Arbanasa u Staroj Srbiji protiv Turaka 1737—1739 i seoba u Ugarsku, Skoplje 1930.
Grof Koler kao kulturno-prosvetni reformator kod Srba u Austriji u XVIII veku, Beograd 1932.
Serbische Studenten an deutschen Universitäten