Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Klara Tompson bila je američki psihijatar i psihoanalitičar. U svojoj naučnoj karijeri najviše se bavila psihologijom žene.

Rođena je 3. oktobra 1893. godine u Providensu (eng. Providence), glavnom gradu savezne države Roud Ajland (eng. Rhode Island) u Severnoj Americi. Potiče iz religiozne porodice, srednje klase. Njeni roditelji bili su baptisti, pri čemu je njena majka bila posebno stroga u svojim verskim pogledima. Njen otac, bio je uspešan poslovan i samouki čovek koji je uspeo da postane direktor veleprodajne kompanije za lekove, najpre radeći kao krojač i trgovac. Bila je više vezana za oca dok je njen devet godina mlađi brat bio bliži majci.

U detinjstvu je bila povučena, najveći deo slobodnog vremena provodila je baveći se sportom i raznim aktivnostima na otvorenom pa su je zbog toga često nazivali ,,muškaračom”. Kao odlična učenica, odlučila je još u gimnaziji da postane medicinski misionar. Vođena tim ciljem upisala se 1912. godine na ženski koledž na univerzitetu Brown. Klara je ovde pronašla novu intelektualnu stimulaciju koja je dovela u pitanje njene dotadašnje religijske stavove pa je zbog toga odustala od planova za misionarksu karijeru. Umesto toga odlučila je da postane lekar i prestala je da posećuje crkvu. Takva odluka je pogodila njenu majku što je za posledicu imalo njihovo međusobno udaljavanje.

Nakon završtetka koledža 1916. godine, upisala se na medicinski fakultet Univerziteta Džons Hopkins (eng. Johns Hopkins University). Na drugoj godini studija, njeno prijateljstvo sa koleginicom Lucijom Doli, psihoterapeutkinjom koja je Klaru upoznala sa konceptima psihoanalize, imalo je presudan uticaj na njen profesionalni razvoj. Zbog Klarinog velikog interesovanja za psihonalizu, Doli ju je pozvala da preko leta radi u psihijatrijskoj bolnici (St. Elizabeths Hospital) u Vašingtonu. Tamo je upoznala psihijatra Viliama Alanson Vajta koji je Klari dao podsticaj da specijalizira psihijatriju i krene da se bavi psihoanalizom. Nakon specijalizacije psihijatrije, Klara je otvorila svoju privatnu praksu i postala saradnik Haria Salivana. Salivan se interesovao za rad Šandora Ferencija, evropskog psihoanalitičara koji se specijalizovao za pacijente koji su pretrpeli tešku traumu, želeo je da mu on bude analitičar ali nije imao dovoljno novca da ode u Budimpeštu gde se Ferenci nalazio. Umesto toga, predložio je Klari da ode u Budimpeštu i nauči Ferencijeve tehnike te da ih kasnije donese i razvije u Americi. Tomposnova je prihvatila njegove savete, otišla je u Budimepeštu 1928. godine i krenula na seanse kod Ferencija. Zatim se 1934. godine vraća se u Ameriku ali ovoga puta u Njujork, ostavivši iza sebe Džons Hopkins u Baltimoru. Pridružuje se Njujorškom Psihoanalitičkom Institutu, gde počinje da predaje psihoanalizu. Radeći u ovom institutu
upoznala je Karen Hornaj. Zajedno sa njom, Tompsonova se posebno zainteresovala za psihologiju žene, a većinu svojih istraživanja tokom narednih 20 godina posvetila je pitanjima razvoja žense seksualnosti.

Karen Hornaj i Klara Tompson blisko su sarađivale tokom 30-tih godina razvijajući feminističku psihoanalitičku teoriju. Uticaj Karen Hornaj najbolje se može videti u najpoznatijem Klarinom članku ,,Žene i zavisnost od penisa” (Women and Penis Envy) objavljenom 1943. godine. U ovom kontraverznom radu, Klara je kritikovala Frojdovo shvatanje da kod žena postoji fiziološka osnova za zavisnost od penisa, umesto toga, ukazala je na socijalnu i kulturnu diskriminaciju žena. Smatrala je da se Frojd nikada nije oslobodio viktorijanskog stava svoga doba prema ženama. Dve glavne njegove ideje, kastracioni kompleks i zavist prema penisu, počivaju na postulatu o biološkoj inferiornosti žena. Frojd je, istina, shvatio da je osećanje inferiornosti koje je žena osećala vezano za ograničenja koja je tadašnja kultura nametala, ali on nikada nije postavio pitanje porekla ovakvog stava jedne kulture. Svaki kulturni stav bio mu je naprosto determinisan biološkom situacijom. U radu „Kroz psihologiju žena“ (Towards a Psychology of Women, 1953) ukazuje na mnoga glavna pitanja sa kojima se žene suočavaju, usredsređujući se uglavnom na porođaj, menopauzu i žensku ulogu u seksu. Ona takođe ističe sukob između društvene uloge žene kao nesebične domaćice i težnje za uspehom, kada žene postaju obrazovanije i počnu da zauzimaju svoje mesto u profesionalnom svetu.

Pisala je knjige i radove o nastanku i razvoju psihoanailze. Njeno glavno delo ,,Psihoanaliza: Evolucija i razvoj” (1950) predstavlja pokušaj da se prati razvoj psihoanalize usred sve većeg broja škola i njihovog međusobnog neslaganja. Takođe bavi se i istraživanjem kulturne antropologije kao dodatnom doprinosu razvoja psihoanalize. Knjiga je nastala na zahtev njenih učenika jer su bili zbunjeni različitim pristupima različitih psihoanalitičkih škola.

Klara je razvoj psihoanalize podelila na četiri perioda:
1) 1885-1900: U ovom periodu Frojd razvija osnovne ideje psihoanalize koje ostaju u centru nekih škola sve do današnjih dana.
2) 1900-1910/1920: Ukazuje se na biološki značaj seksulanog razvoja deteta.
3) 1910-1925: Fokus se proširio na čitavu ličnost.
4) 1925- do danas: Pogled psihoanalize proširio se od uticaja samo unutrašnjih sila do uticaja kulture i drugih ljudi.Takvo shvatanje je prihvatila i sama Tompsonova, da uticaj kulture i međuljudskih odnosa nikada se ne može odbaciti u psihoanalizi.

Zajedno sa drugim istaknutim psihoanalitičarima poput Erih Froma, Hari Salivana i drugih, osnovala je 1943. godine Viliam Alanson Vajt Institut ( William Alanson White Institute) u kome je radila kao direktor sve do svoje smrti 1958. godine.


Milan Mićović, psiholog
Clara Thompson was an important figure in the revisionist “cultural school” of psychoanalysis in the 1940s and 1950s, though today she is less well remembered than her culturalist colleagues Karen Horney, Harry Stack Sullivan and Erich Fromm.[1] Thompson herself had no pretensions to theoretical innovation but primarily was seen as a very capable teacher, clinician and organizational leader.

In Clara Thompson’s opinion one of the weakest links in the Freudian thinking has been the explanation of the psychology of women. She can be seen as one of the feminists who were against the penis envy theory explained by Sigmund Freud. In her view it has been shown that cultural factors can explain the tendency of women feeling inferior about their sex. Thus one can say that the "penis envy" is a symbolic representation of the attitude of the women in this culture.[2]

She presented an outline about the main facts towards the psychology of women in 1953 [3] and discussed the way culture and society have a discriminating and suppressing effect on women. In discussing woman's biological differences from man, she indicated the general ways in which society frustrates or distorts these basic drives. Not denying the necessity of female passive mindset, Thompson argued society has had a greater impact on female passivity than biological influences. She thought that patriarchal society utilizes these differences as a basis for establishing the male as superior, and the female as inferior. She did not share the opinion of Freud that women are doomed to less sexual satisfaction than men. In her opinion it is the liabilities in the society that limit women from not having strong sexual needs.



References
Capelle, E. (1998). Clara Thompson as Culturalist. Psychoanal. Rev., 85, 75-93
Ruitenbeek, H.M. (1971). Psychoanalysis and female sexuality. Journal of marriage and the family, 33, 599-599
Thompson, C.M. (1953). Towards a psychology of women. Pastoral Psychology, 4, 29-38

Tags: feminizam, feminism theory / theories, feminističke teorije, istorija feminizma, feminizam u praksi, teorija teorije roda, Vrste feminizma, poreklo i razvoj feminizma, Koncepti Šta je feminizam? - Katrine Holst, Dekolonijalni feminizam - Francoise Verges, FURAM FEMINIZAM - Lamija Begagić, Marina Veličković, Ana Pejović
NEKO JE REKAO FEMINIZAM / ADRIANA ZAHARIJEVIĆ, Feminizam za početnike - Sandra Silađev Dinja, Feminizam Teorija i praksa - Darko Vesić, SOCIOLOGIJA I FEMINIZAM - Žarana Papić, Savremeni feminizam/Slobodanka Nedovic, Nevolje s rodom Džudit Batler - RAŠČINJAVANJE RODA sa, Dr Julka Chlapec Đorđević STUDIJE I ESEJI O FEMINIZMU, OSLOBOĐENJE ŽENA - feministički tekstovi 1964-1975
Pokret Teorija
Filmska teorija Ekonomija
Feministička seksologija
Ženska prava
Profeminizam
Antifeminizam
Historija
Ženska historija
Feministička historija
Historija feminizma
Pravo glasa
Žensko pravo glasa
Kronologija Sufražetkinja
Novi Zeland U.K. SAD
Valovi feminizma
Prvi Drugi Treći
Pod-tipovi
Amazonski
Anarhistički
Chicana
Crni
Diferencijalni
Ekofeminizam
Gojazni
Individualistički
Islamski
Jednakost
Jevrejski
Kršćanski
Kulturni
Lezbijski
Liberalni
Marksistički
Novi
Postkolonijalni
Postmoderni
Pravičnost
Pro-life
Radikalni
Rodni
Seks-pozitivni
Separatistički
Socijalistički
Treći svijet
Vjerski
Trans
Ženizam

Feminizam je ideološki prilično raznorodan pokret, s brojnim, često suprostavljenim, strujama koje su ponekad pod utjecajem drugih ideologija, a ponekad pod utjecajem specifičnih društveno-ekonomskih prilika u kojima žive žene u nekom dijelu svijeta.
Uglavnom se razlikuju sljedeći tipovi:
• Liberalni feminizam
• Radikalni feminizam
• Socijalistički feminizam
• Ekofeminizam
• Individualistički feminizam

Tags: feminizam, feminism theory / theories, feminističke teorije, istorija feminizma, feminizam u praksi, teorija teorije roda, Vrste feminizma, poreklo i razvoj feminizma, Koncepti Šta je feminizam? - Katrine Holst, Dekolonijalni feminizam - Francoise Verges, FURAM FEMINIZAM - Lamija Begagić, Marina Veličković, Ana Pejović
NEKO JE REKAO FEMINIZAM / ADRIANA ZAHARIJEVIĆ, Feminizam za početnike - Sandra Silađev Dinja, Feminizam Teorija i praksa - Darko Vesić, SOCIOLOGIJA I FEMINIZAM - Žarana Papić, Savremeni feminizam/Slobodanka Nedovic, Nevolje s rodom Džudit Batler - RAŠČINJAVANJE RODA sa, Dr Julka Chlapec